Εξέταση μαστού

Στο Ιατρείο μας πραγματοποιούμε κλινική εξέταση των μαστών τουλάχιστον μία φορά το χρόνο στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου υγείας των γυναικών. Εφόσον ενδείκνυται, η κλινική εξέταση συμπληρώνεται με επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις όπως η μαστογραφία. Ενθαρρύνουμε κάθε γυναίκα να πραγματοποιεί και η ίδια τακτικό έλεγχο των μαστών της με τη μέθοδο της αυτοεξέτασης και την εκπαιδεύουμε σχετικά.

Γιατί χρειάζεται η τακτική εξέταση των μαστών;

Η κλινική (από το γιατρό) εξέταση των μαστών γίνεται για να

• ανιχνευθεί τυχόν όγκος στο μαστό που μπορεί να σημαίνει ότι υποκρύπτεται κάποιο σοβαρό πρόβλημα, όπως καρκίνος του μαστού.
• ελεγχθούν άλλα προβλήματα στο μαστό που χρειάζονται θεραπεία, όπως ή μαστίτιδα ή ένα ινοαδένωμα.

Τι προετοιμασία χρειάζεται;

Είναι βασικό να μας ενημερώσετε για το αν:

• παρατηρήσατε την ύπαρξη ενός όγκου ή κάποιας αλλαγής στους μαστούς σας. Αυτό συμπεριλαμβάνει κάποια αλλαγή στην εμφάνιση των θηλών ή αν είχατε κάποια έκκριση από τις θηλές.
• πονάει ο ένας μαστός, ειδικά αν ο πόνος είναι άσχετος με την περίοδό σας.
• είστε ή ίσως είστε έγκυος.
• θηλάζετε.
• έχετε εμφυτεύματα.
• έχετε κάνει βιοψία μαστού.
• είστε στην εμμηνόπαυση.
• παίρνετε θεραπεία υποκατάστασης.
• έχετε ιστορικό ατομικό ή στην οικογένεια με καρκίνο του μαστού.

Ποιά είναι η καλύτερη στιγμή για να γίνει η κλινική εξέταση του μαστού;

Κατά προτίμηση, οι μαστοί είναι καλύτερα να εξετάζονται σύντομα μετά το τέλος της περιόδου, δηλαδή περίπου 1 με 2 εβδομάδες μετά το τέλος της περιόδου. Τότε οι μαστοί είναι λιγότερο ευαίσθητοι στην εξέταση. Αυτό δεν είναι λόγος βέβαια για να ακυρώσετε ένα ραντεβού για εξέταση αν δεν είναι στις προτεινόμενες ημέρες.

Αν η περίοδός σας έχει σταματήσει, τότε διαλέξτε μια σταθερή ημερομηνία που να την θυμάστε εύκολα.

Πώς γίνεται η εξέταση;

Θα χρειαστεί να αφαιρέσετε τα ρούχα σας από τη μέση και πάνω. Θα σας δοθεί μια ρόμπα για να φορέσετε κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

Θα συζητήσουμε μαζί σας για το ιστορικό σας, τους παράγοντες κινδύνου και για το αν υπάρχει κάτι που παρατηρήσατε ή κάτι που να σας ανησυχεί σχετικά με τους μαστούς σας.

Πρώτα, θα παρατηρήσουμε οπτικά τους μαστούς σας για το σχήμα, τη συμμετρία και την εμφάνιση του δέρματος με τα χέρια σας στο πλάι, σηκωμένα πάνω από το κεφάλι και πιέζοντας τους γοφούς. Οι θέσεις αυτές βοηθάνε στην καλύτερη ανάδειξη τυχόν βλαβών.

Κατόπιν θα προχωήσουμε στη συστηματική ψηλάφηση κάθε μαστού με τις άκρες των δακτύλων καλύπτοντας όλη την επιφάνεια του καθώς και την περιοχή κάτω από την κλείδα και στην μασχάλη. Η ίδια διαδικασία θα επαναληφθεί αφού ξαπλώσετε στην εξεταστική κλίνη και τοποθετήσετε το χέρι σας πίσω από το κεφάλι. Η εξέταση θα τελειώσει με μια ήπια πίεση της θηλής για τον έλεγχο της ροής υγρού από αυτήν.

Πώς γίνεται ο έλεγχος για όγκους του μαστού;

Οι διαστάσεις των ογκιδίων που ανευρίσκονται είναι στο μέγεθος μπιζελιού (της τάξεως του 1,5- 2 εκ). Αν ανευρεθεί κάποιος όγκος, θα παρατηρήσουμε το μέγεθος, το σχήμα και τη μορφή. Θα ελέγξουμε επίσης αν το ογκίδιο κινείται εύκολα ή όχι. Υπάρχουν διαφορές μεταξύ καλόηθων και κακόηθων όγκων αλλά αν ανευρεθεί κάποιο ογκίδιο θα σας συστήσουμε περαιτέρω έλεγχο για αυτό.

Γενικά, ογκίδια που είναι μαλακά στην υφή, με ομαλό σχήμα, στρόγγυλα και κινούνται εύκολα, το πιο πιθανό είναι να είναι καλοήθεις όγκοι ή κύστεις. Ένας όγκος που είναι σκληρός στην υφή, με ακανόνιστο σχήμα και δίνει την εντύπωση ότι είναι καθηλωμένος στους ιστούς, είναι πιο πιθανό να είναι κακοήθης αλλά και πάλι θα χρειαστεί περαιτέρω έλεγχος για να εξακριβωθεί αυτό. Ευτυχώς οι κακοήθεις όγκοι του μαστού είναι σπάνιοι.

Μετά το τέλος της εξέτασης, θα σας δείξουμε πως να ελέγχετε και μόνη σας τους μαστούς σας και θα κάνουμε και πρακτική για να εξασκηθείτε. Η αυτοεξέταση του μαστού είναι πολύ σημαντική.

Θα πονέσω με την εξέταση;

Η κλινική εξέταση του μαστού δεν προκαλεί κάποια δυσφορία εκτός αν οι μαστοί σας είναι ευαίσθητοι.

Τι αποτελέσματα αναμένονται από την εξέταση;

Τα αποτελέσματα που αναμένονται από την εξέταση περιλαμβάνουν κάποιο/ α από τα παρακάτω:

Εύρημα

Φυσιολογικά:	Θηλές, αδένας μαστού και περιοχή γύρω από το μαστό δείχνουν φυσιολογικά σε εμφάνιση, μέγεθος και σχήμα. Ο ένας μαστός μπορεί να είναι λίγο μεγαλύτερος από τον άλλο.
	Μια μικρή περιοχή σκληρότερου ιστού μπορεί να υπάρχει στο κατώτερο τμήμα του μαστού κάτω από τη θηλή.
	Ευαισθησία των μαστών οι μαστοί με εμφάνιση πολλαπλών μικρών ογκιδίων. Πολλές γυναίκες έχουν αυτή την εμφάνιση στον ίδιο βαθμό και στους δύο μαστούς κατά τη διάρκεια του κύκλου.
	Καθαρό ή γαλακτώδες υγρό μπορεί να βγει όταν πιέζεται η θηλή. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε θηλασμό, ερεθισμό των μαστών, λόγω ορμονών ή άλλη φυσιολογική αιτία.
	Ένας μαστός μπορεί να έχει μια περιοχή με περισσότερο ιστό από τον άλλο, κυρίως στην πάνω και έξω περιοχή του μαστού.
Μη- φυσιολογικά	Ένας σκληρός όγκος ή περιοχή πάχυνσης σε έναν από τους μαστούς.
	Αλλαγή στο χρώμα ή στην αίσθηση του μαστού ή της θηλής. Αυτό συμπεριλαμβάνει ρυτίδιασμα, δίπλωμα, πάχυνση ή ζάρωμα μιας περιοχής που μπορεί να τη νιώθετε κοκκώδη, με ίνες ή πάχυνση.
	Μία θηλή μπορεί να βυθιστεί μέσα στο μαστό ενώ δεν ήταν έτσι πριν. Εξάνθημα που είναι κόκκινο ή με πλάκες, ή πληγή μπορεί να βρεθεί στη θηλή.
	Κοκκίνισμα ή αίσθημα ζέστης πάνω από έναν επώδυνο όγκο ή σε όλο το μαστό. Αυτό μπορεί να είναι σύμπτωμα φλεγμονής (μαστίτιδα ή απόστημα) ή καρκίνου.
	Αιματηρή ή γαλακτώδη έκκριση μπορεί να συμβεί χωρίς ερεθισμό της θηλής (αυτόματη έκκριση).

Τι περαιτέρω έλεγχος μπορεί να χρειαστεί;

Στην περίπτωση που διαπιστωθεί κάποιο πρόβλημα, το επόμενο βήμα εξαρτάται από το είδος του προβλήματος.

• Κυκλικός πόνος στο στήθος, ινοκυστικές αλλαγές ή κύστεις, μπορούν να ελεγχθούν ξανά για να δούμε αν φύγανε από μόνες τους. Ειδικά για τις κύστεις, μπορούμε να τις εξετάσουμε με υπέρηχο ώστε να αποκτήσουμε περισσότερες πληροφορίες για τη δομή τους.
• Στην περίπτωση που διαπιστωθεί η παρουσία κάποιου ογκιδίου, μπορούμε να κάνουμε μαστογραφία, μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα μαστού. Στην περίπτωση που χρειαστεί να ελέγξουμε το είδος της βλάβης, μπορούμε να κάνουμε βιοψία με λεπτή βελόνη ή με μια μικρή τομή ώστε να ελεγθεί το πρόβλημα μικροσκοπικά.
• Η έκριση της θηλής, ειδικά εφόσον είναι αυτόματη ή αιματηρή, μπορεί να ελεγχθεί κυτταρολογικά υπό το μικροσκόπιο για την παρουσία μη φυσιολογικών κυττάρων.