Ακούμε από αρκετές γυναίκες που μας συμβουλεύονται για το αν θα πρέπει να κάνουν αμνιοπαρακέντηση με μοναδικό κριτήριο την ηλικία τους. Πιο συγκεκριμένα, τους γίνεται σύσταση να κάνουν αμνιοπαρακέντηση αν είναι πάνω από 35 χρονών.
Αυτή η σύσταση είναι πια ξεπερασμένη, προέρχεται από δεκαετίες που ούτε οι υπέρηχοι ήταν τόσο διαδεδομένοι, ούτε ο προγεννητικός έλεγχος είχε τελειοποιηθεί. Εκτός από ξεπερασμένη, αυτή η σύσταση προκαλεί περιττό άγχος στην έγκυο γυναίκα, ανεβάζει το χρηματικό κόστος που πρέπει να επωμιστεί το ζευγάρι ενώ μπορεί να βάλει και σε κίνδυνο την ίδια την εγκυμοσύνη.
Είναι γεγονός ότι η πιθανότητα για σύνδρομο Down αυξάνει, όσο αυξάνει η ηλικία. Αυτός είναι ο προϋπάρχον κίνδυνος (a priori) και βασικά εξαρτάται από την ηλικία της μητέρας. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται η πιθανότητα με βάση την ηλικία για την εμφάνιση όλων των τρισωμιών
Πιο συγκεκριμένα, η πιθανότητα για σύνδρομο Down μετά τα 35 είναι ως εξής:
Ηλικία Πιθανότητα
35 1 στις 249
36 1 στις 196
31 1 στις 152
38 1 στις 117
39 1 στις 89
40 1 στις 68
41 1 στις 51
42 1 στις 38
Στις σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες (και στην Ελληνική) η ηλικία στην οποία μια γυναίκα γίνεται μητέρα, συνεχώς ανεβαίνει. Πλέον, ποσοστό περίπου 20% των κυήσεων γίνονται από γυναίκες που είναι πάνω από τα 35 και έτσι περίπου το 50% των παιδιών με σύνδρομο Down γεννιούνται από αυτές τις γυναίκες.
Όμως, αν χρησιμοποιήσουμε την ηλικία σαν μοναδικό λόγο για να κάνουμε αμνιοπαρακέντηση τότε θα ανιχνεύσουμε μόνο το 30% των περιπτώσεων με σύνδρομο Down. Ενδεχομένως χρειαστεί να κάνουμε αμνιοπαρακέντηση μέχρι και στο 30% αυτών των γυναικών. Η αμνιοπαρακέντηση μπορεί να προκαλέσει αποβολή στο 1% των γυναικών που θα την κάνουν. Αν δηλαδή πάρουμε 1000 γυναίκες πάνω από τα 35 έτη και κάνουμε σε όλες αμνιοπαρακέντηση, τότε θα προκαλέσουμε αποβολή σε 10 από αυτές και θα βρούμε 1-2 παιδιά με σύνδρομο Down. Τα υπόλοιπα 8 που θα αποβληθούν θα ήταν υγιή!
Είναι προφανές ότι αυτός ο τρόπος προσέγγισης είναι λανθασμένος. Έχει αναπτυχθεί από τον καθηγητή του King’s College Hospital του Λονδίνου (κ Κύπρο Νικολαΐδη), του οποίου την τιμή είχαμε να είμαστε μαθητές του, ένα τεστ που μπορεί να εξατομικεύσει τον κίνδυνο για κάθε έγκυο γυναίκα, ανεξαρτήτου ηλικίας. Στηρίζεται σε 4 χρωμοσωμικούς δείκτες που ανιχνεύονται από τον υπέρηχο και 2 ορμονικούς δείκτες που ανιχνεύονται στο αίμα της μέλλουσας μαμάς. Οι δείκτες του υπερήχου είναι 1) η αυχενική διαφάνεια, 2) το ρινικό οστό, 3) η τριγλώχινα βαλβίδα και 4) ο φλεβώδης πόρος. Οι ορμονικοί δείκτες είναι 1) η ελεύθερη β χοριακή και 2) η PAPP-A (παπ έι).
Σε κατάλληλα εκπαιδευμένα χέρια αυτό το τεστ έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύσει σχεδόν το 95% των περιπτώσεων με σύνδρομο Down. Το σημαντικό είναι ότι η τελική πιθανότητα που θα μας δώσει περιλαμβάνει την ηλικία της μητέρας. Αν δηλαδή μια 20χρονη έγκυος κάνει το τεστ και πάρει σαν τελική πιθανότητα για σύνδρομο Down πχ 1 στα 1000 είναι ακριβώς το ίδιο αν κάνει το τεστ και μια 40χρονη και πάρει πιθανότητα 1 στα 1000!
Από εκεί και ύστερα, μπορούμε να κατευθύνουμε την έγκυο ΚΑΘΕ ηλικίας με τον ίδιο τρόπο: Αν οι τελική της πιθανότητα για σύνδρομο Down είναι καλύτερη από 1 στα 1000 θα της προτείνουμε να μην κάνουμε τίποτα περαιτέρω. Αν η τελική πιθανότητα είναι χειρότερη από 1 στα 300 τότε θα της προτείνουμε να κάνει λήψη τροφοβλάστης (CVS) ή αμνιοπαρακέντηση. Τέλος, αν οι πιθανότητες βγουν ενδιάμεσες, δηλαδή από 1 στα 300 ως 1 στα 1000, τότε θα της προτείνουμε να κάνει το καινούργιο τεστ στο αίμα της μητέρας που ονομάζεται μη επεμβατικός- προγεννητικός έλεγχος (ΝΙΡΤ).
Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να μειώσουμε κατά πολύ τις επεμβατικές μεθόδους όπως η αμνιοπαρακέντηση και έτσι να μειώσουμε και την πιθανότητα για τυχόν αποβολές που μπορεί αυτή να προκαλέσει. Επιπλέον, δεν προκαλούμε περιττά άγχη και έξοδα στο ζευγάρι και έτσι η περίοδος της εγκυμοσύνης κυλάει ευκολότερα και ομορφότερα!
Για να μάθετε περισσότερα για το υπερηχογράφημα της αυχενικής διαφάνειας, κάντε κλικ >ΕΔΩ<.
Για να μάθετε περισσότερα για τη λήψη χοριακής τροφοβλάστης, κάντε κλικ >ΕΔΩ< και για την αμνιοπαρακέντηση >ΕΔΩ<.
Για να μάθετε περισσότερα για τον μη επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο (ΝΙΡΤ), κάντε κλικ >ΕΔΩ<.